Trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên thế giới, thì hệ thống giúp nhận diện khuôn mặt dựa trên nguyên tắc đối chiếu khoảng cách giữa các đặc điểm trên khuôn mặt của hình ảnh gốc và ảnh của mục tiêu cần nhận diện. Nhưng khi con người phải mang khẩu trang che kín mũi, miệng và cả má. Thì chỉ còn rất ít dữ liệu có thể được dùng để xác định danh tính. Chính vì lý do này, mà công nghệ sử dụng mô hình học sâu mô phỏng cách hoạt động của mạng lưới thần kinh trong não người ra đời. Huấn luyện máy cách nhận diện khuôn mặt khi đeo khẩu trang.
Công nghệ nhận diện khuôn mặt khi sử dụng khẩu trang
Vừa qua, Viện Nghiên cứu Trí tuệ Nhân tạo VinAI Research (thuộc Tập đoàn Vingroup) công bố nghiên cứu thành công công nghệ nhận diện khuôn mặt khi sử dụng khẩu trang. Nhóm nghiên cứu sử dụng mô hình học sâu (deep learning) mới nhất và đặc thù. Để nghiên cứu công nghệ nhận diện ổn định cả khi sử dụng và không sử dụng khẩu trang. Mô hình deep learning với thiết kế mô phỏng cách hoạt động của mạng lưới thần kinh trong não người. Để huấn luyện và tự động trích xuất các thông tin có giá trị trên một phần khuôn mặt. Nhằm nhận diện ngay cả khi người dùng sử dụng khẩu trang.
Điểm đặc biệt, hệ thống nhận diện này chỉ sử dụng thông tin từ các camera thường. Và không cần đến các cảm biến phụ (như hồng ngoại hoặc cảm biến chiều sâu). Đây là yếu tố quan trọng giúp giá thành sản phẩm không cao. Có thể dễ dàng tích hợp vào các hệ thống camera đã có sẵn. Sản phẩm có thể áp dụng rộng rãi vào các hệ thống chấm công. Hệ thống xác thực cho tổ chức và doanh nghiệp.
Triển khai công nghệ mới này trên thiết bị Vsmart
Tiến sĩ Bùi Hải Hưng, Viện trưởng VinAI cho biết; với các công nghệ hiện có khi người dùng đeo khẩu trang. Thì độ chính xác trong nhận diện mặt có thể giảm hơn 50%. “Vì thế, chúng tôi đã cấp bách phát triển công nghệ này. Nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu xã hội. Nhất là trong bối cảnh khẩu trang trở thành vật dụng thiết yếu trong quy tắc phòng chống Covid-19”. VinAI hiện cũng đã hoàn thành giải pháp tự động giám sát đeo khẩu trang trên camera. Giải pháp này có thể hỗ trợ tích cực trong việc quản lý giãn cách. Ứng dụng khi các tổ chức, doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, sản xuất sau mùa dịch.
Hiện tại VinAI đang phối hợp với Công ty sản xuất và thiết điện tử VinSmart. Để triển khai công nghệ nhận diện trên điện thoại Vsmart. Cho phép người sử dụng mở khoá bằng khuôn mặt một cách thuận tiện. Việc xúc tiến ứng dụng trên Vsmart cũng đưa VinAI trở thành một trong những đơn vị đầu tiên trên thế giới; ứng dụng công nghệ nhận diện không cần bỏ khẩu trang lên các sản phẩm thương mại.
Đại diện Viện nghiên cứu cho biết, ngoài mục đích thương mại. Đơn vị sẵn sàng cung cấp miễn phí công nghệ nhận diện khả dụng khi dùng khẩu trang cho cộng đồng. Nhằm góp phần phòng chống Covid-19.
Hạn chế của hệ thống nhận diện khuôn mặt qua khẩu trang
Trong khi việc nâng cao chất lượng nhận diện người đeo khẩu trang sẽ giúp ích cho các doanh nghiệp, nó lại dấy lên vấn đề về độ chính xác và quyền riêng tư.
Clare Garvie, một nhà nghiên cứu tại Trung tâm Luật Georgetown về Quyền riêng tư và Công nghệ, lo ngại rằng các thuật toán mới sẽ kém chính xác. Garvie nói: “Tôi nghĩ rủi ro do nhận diện sai sẽ gia tăng đáng kể bởi những thuật toán mới sẽ dựa vào ít sinh trắc học hơn, dù các công ty điều chỉnh thuật toán thế nào đi chăng nữa”.
Maria De-Arteaga tại Đại học Texas, Austin, lại quan ngại rằng khẩu trang dùng để ngăn chặn Covid-19 sẽ trở thành một lời biện minh cho việc phát triển công nghệ giám sát tinh vi hơn. Ví dụ, nếu nó được phát triển để nhận diện những người biểu tình che mặt, phản ứng nhận được sẽ rất khác.
