Tại Ubang, một ngôi làng nông thôn kỳ lạ ở Nigeria, người dân địa phương tin rằng phụ nữ đến từ sao Kim, còn đàn ông đến từ sao Hoả. Và thế là họ nói 2 ngôn ngữ hoàn toàn khác nhau. Do đó, không có cách nào ngoài việc phải cố gắng học hai ngôn ngữ dành cho hai giới tính khác nhau để có thể giao tiếp trôi chảy! Đây là một điều khó để tin nhưng lại là sự thật. Rằng đàn ông và phụ nữ cùng lớn lên trong một cộng đồng nhưng lại không cùng nói một ngôn ngữ. Được biết, nét văn hoá độc đáo này đã tồn tại từ lâu đời. Chính quyền Ubang và người dân đang nỗ lực gìn giữ văn hóa truyền thống của dân tộc. Trong bối cảnh tiếng Anh ngày càng được giới trẻ ưa chuộng.
Đàn ông và phụ nữ nói 2 ngôn ngữ khác nhau
Thật khó tin rằng những người đàn ông và phụ nữ lớn lên cùng nhau trong cùng một cộng đồng lại có thể nói những ngôn ngữ khác nhau. Nhưng trong trường hợp cư dân của ngôi làng Ubang, điều đó hoàn toàn đúng.
Không rõ chính xác tỷ lệ các từ trong ngôn ngữ của nam giới và phụ nữ khác nhau như thế nào. Nhưng có đủ ví dụ để làm cho các câu nghe có vẻ khác nhau khi người khác giới nói. Ví dụ, đối với “quần áo”, nam giới sử dụng từ “nki”, trong khi phụ nữ nói “ariga”. “Kitchi” có nghĩa là cây dành cho nam giới, trong khi phụ nữ nói “okweng”.
Đây không chỉ là một số khác biệt nhỏ về cách phát âm, mà là các từ hoàn toàn khác nhau. Và muốn nói chuyện được thì chẳng có cách nào ngoài việc bắt buộc phải nhớ.
Nghe thì có vẻ phức tạp. Nhưng thực tế là cả nam và nữ đều có thể hiểu nhau một cách chuẩn xác ở ngôi làng này. Theo tục lệ, cả con trai và con gái đều lớn lên xung quanh cha mẹ. Và học cả hai ngôn ngữ. Nhưng đến 10 tuổi, các bé trai sẽ phải nói bằng tiếng nam.
“Có một giai đoạn mà các cậu bé sẽ phát hiện ra rằng đang không sử dụng đúng ngôn ngữ của mình.” Trưởng làng Oliver Ibang nói. “Khi anh ấy bắt đầu nói ngôn ngữ của đàn ông, bạn biết rằng sự trưởng thành đang đến với những cu cậu này”.
Sử dụng hai ngôn ngữ là kết quả của “nền văn hóa hai giới tính”
Không ai thực sự biết làm thế nào hoặc tại sao truyền thống hai ngôn ngữ ở Ubang bắt đầu. Nhưng hầu hết người dân địa phương thích thuyết tôn giáo. Mà theo đó Chúa tạo ra Adam và Eve là người Ubang. Và ban cho họ hai ngôn ngữ khác nhau.
Nhà nhân chủng học Chi Chi Undie tin rằng hai ngôn ngữ này là kết quả của một “nền văn hóa hai giới tính”. Nơi đàn ông và phụ nữ hoạt động trong hai lĩnh vực riêng biệt. Và họ sống trong những thế giới riêng biệt. Tuy nhiên, bà thừa nhận đây là một giả thuyết không chắc chắn. Vì văn hóa hai giới tính tồn tại ở nhiều vùng của châu Phi. Ngoại trừ các ngôn ngữ khác nhau dành cho nam và nữ.
Người Ubang luôn tự hào về những khác biệt độc đáo trong ngôn ngữ. Nhưng ngày nay, khi tiếng Anh đang được những người trẻ tuổi ở Nigeria ưa chuộng. Văn hoá hai ngôn ngữ của Ubang đứng trước nguy cơ mất đi vĩnh viễn. Lý do là hai loại ngôn ngữ ở Ubang không được tổng hợp. Và viết ra một cách có hệ thống. Do đó tương lai của chúng phụ thuộc vào thế hệ trẻ. Nhưng đáng tiếc, ngày càng ít bạn trẻ có thể nói chuyện bằng tiếng mẹ đẻ một cách trôi chảy.
Để bảo tồn các giá trị ngôn ngữ, nhiều giáo viên tại Ubang đã kêu gọi triển khai các giải pháp. Ví như xuất bản sách giáo khoa bằng tiếng Ubang. Thậm chí là tiểu thuyết và phim ảnh. Hiệp hội ngôn ngữ Nigeria cho biết, 50 trong số 500 ngôn ngữ của quốc gia này có thể biến mất trong tương lai.
