Mặc dù, công nghệ AI vẫn không thể nào thay thế hoàn toàn con người trong mọi các giai đoạn. Nhưng công nghệ AI đã giúp tìm ra loại thuốc tối ưu nhất. Và giúp rút gọn công thức từ một lượng dữ liệu khổng lồ của các nghiên cứu khoa học và thực nghiệm. Công nghệ trí thông minh nhân tạo (AI) đã và đang làm thay đổi hoàn toàn ngành công nghiệp dược phẩm. Giúp chúng ta tiết kiệm thời gian và tiền bạc cần thiết để nghiên cứu, phát triển, điều chế vắc xin điều trị COVID-19 và các bệnh nguy hiểm khác nữa.
AI giúp điều chế vacxin trị Covid-19 trong thời gian ngắn
Đối với dịch COVID-19, phần mềm AI đã giúp một công ty dược phẩm phát triển thành công thuốc điều trị SARS-CoV-2 và đã được phê duyệt tại Mỹ chỉ trong vòng 9 tháng.
Một công ty startup công nghệ AI của Anh có tên BenevolentAI xác định baricitinib- một loại thuốc được phát triển bởi Eli Lilly. Giúp điều trị viêm khớp dạng thấp. Có hiệu quả trong điều trị COVID-19 chỉ trong một vài ngày. Loại thuốc này đã được phê duyệt làm thuốc điều trị COVID-19 tại Mỹ và Nhật Bản.
Nhóm chuyên gia đã làm việc cùng với AI tiên tiến nhất của Công ty BenevolentAI. Nhằm tìm ra một loại thuốc đã được phê duyệt; có thể thay đổi mục đích sử dụng cho điều trị COVID-19. Cách tiếp cận này giúp các công ty dược vượt qua vòng kiểm duyệt của FDA. Để sử dụng thuốc trong trường hợp khẩn cấp trong điều trị cho bệnh nhân nhập viện do COVID-19 chỉ trong vòng 9 tháng. Thay vì nhiều năm trời như cách tiếp cận thông thường.
BenevolentAI giúp xác định loại thuốc tiềm năng
Việc tìm ra một loại thuốc mới thường cần một công trình nghiên cứu. Với nhiều ứng cử viên và các cuộc thử nghiệm trên động vật. Để kiểm tra độ an toàn của chúng.
Công nghệ của BenevolentAI xác định loại thuốc có tiềm năng nhất. Thông qua dữ liệu từ các nghiên cứu lâm sàng, báo cáo khoa học và cơ sở dữ liệu của các loại bệnh, gien và dược lực. Sau khi đã xác định protein mục tiêu. AI sẽ tìm ra loại thuốc có thể tác động lên chúng. Việc ứng dụng AI trong nghiên cứu và phát triển thuốc được kỳ vọng sẽ giúp giảm đáng kể thời gian cần thiết. Để tạo ra một loại thuốc mới, một quy trình thông thường thường mất từ 9- 17 năm.
Nhờ áp dụng BenevolentAI mà Eli Lilly nghiên cứu ra baricitinib
Tháng 2/2020, ngay khi WHO công bố dịch COVID-19 là một vấn đề khẩn cấp toàn cầu. Nghiên cứu đầu tiên của BenevolentAI về việc sử dụng baricitinib trong điều trị COVID-19. Được đăng tải trên Tạp chí Lancet cho thấy loại thuốc này có khả năng ngăn chặn vi rút lây nhiễm đến tế bào phổi. Và từ đó giảm tình trạng viêm phổi.
Eli Lilly là công ty giữ bản quyền thuốc baricitinib. Và Viện nghiên cứu Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm quốc gia đã tiến hành một nghiên cứu tại Mỹ. Để kiểm nghiệm tính hiệu quả và độ an toàn của loại thuốc này. Trong điều trị cho bệnh nhân nhập viện do COVID-19. Vì kết quả nghiên cứu cho thấy baricitinib có thể rút ngắn thời gian hồi phục. Và cải thiện các triệu chứng ở bệnh nhân mắc COVID-19. FDA đã phê duyệt khẩn cấp việc sử dụng loại thuốc này vào tháng 11/2020.
Theo dữ liệu do Eli Lilly công bố, baricitinib có khả năng giảm thiểu tỷ lệ tử vong lên đến 38% đối với số bệnh nhân đã nhập viện. Khi sử dụng kết hợp với remdesivir, là một loại thuốc kháng vi rút.
Công nghệ BenevolentAI giúp phát triển các loại thuốc riêng
BenevolentAI cũng tự nghiên cứu và phát triển các loại thuốc riêng. Trong đó tập trung vào thuốc điều trị cho hơn 10 loại bệnh gồm viêm da cơ địa, hội chứng xơ cứng teo cứng một bên… Công ty đã bắt đầu quá trình thử nghiệm lâm sàng đối với thuốc điều trị viêm da cơ địa từ tháng 2/2021. Công ty này cũng hợp tác với AstraZeneca để phát triển thuốc điều trị bệnh thận mạn.
AI đã được ứng dụng trong nghiên cứu và phát triển dược phẩm trên khắp thế giới. Sumitomo Dainippon Pharma hợp tác cùng Exscientia; một công ty startup sử dụng AI để nghiên cứu thuốc. Đã tìm ra một loại thuốc có tiềm năng. Trong điều trị chứng rối loạn do ám ảnh thúc đẩy, hay OCD. Năm ngoái, công ty đã bắt đầu thử nghiệm lâm sàng loại thuốc này tại Nhật Bản. Để xác định độ an toàn của nó.
Các công ty dược phẩm sử dụng AI để nghiên cứu thuốc mới
Hiện nhiều công ty dược phẩm và sinh phẩm trên toàn thế giới đã quan tâm đến AI. Như Evotec- một công ty y sinh của Đức- đã tham gia phát triển một phương thức điều trị ung thư mới với Exscientia. Và họ đã tìm ra loại thuốc này chỉ sau 8 tháng kể từ khi bắt đầu nghiên cứu, nhờ AI.
Hay Công ty Dược phẩm Taishio của Nhật Bản và Công ty AI Insilico Medicine của Hong Kong đã cùng tham gia một dự án nghiên cứu từ mùa thu năm ngoái . Nhằm tìm ra liệu pháp giúp làm chậm quá trình lão hóa của tế bào. Insilico sử dụng mạng lưới AI của mình để xác định mục tiêu điều trị và tìm ra phân tử giống thuốc nhằm vào tế bào lão hóa. Là nguyên nhân dẫn đến một số loại bệnh khác nhau.
Công ty Nhật nghiên cứu thuốc trị bệnh Alzheimer và Parkinson
Một số công ty startup AI khác của Nhật Bản cũng góp phần vào sự thành công của những công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực y dược. Hacarus, một công ty AI có trụ sở tại Kyoto, và Đại học Tokyo đã tham gia một dự án nghiên cứu thuốc điều trị bệnh Alzheimer và bệnh Parkinson. Cả hai căn bệnh trên đều gây ra bởi sự tích tụ của một số loại protein trong não. Sử dụng AI để phát triển thuốc cho những loại bệnh này vẫn còn khá hiếm gặp trên thế giới.
Có hơn 120 công ty và trường ĐH tại Nhật Bản đã tham gia vào chương trình hợp tác doanh nghiệp- trường học. Nhằm ứng dụng AI vào khoa học thường thức (Life Intelligence Consortium). Mối liên kết này đã tạo ra khoảng 20 nguyên mẫu chương trình AI phục vụ cho nghiên cứu và phát triển dược phẩm.
AI sẽ trở thành công nghệ thiết yếu trong lĩnh vực dược phẩm
“AI sẽ sớm trở thành công nghệ thiết yếu trong quá trình nghiên cứu và phát triển dược phẩm”- Yasushi Okuno- GS. tại ĐH Kyoto cho biết. Công nghệ này tạo ra cơ hội “xét lại những kiến thức cũ mất đến 10 năm để phát triển một loại thuốc mới”.
Theo ước tính của ĐH Tufts của Mỹ. Chi phí trung bình để phát triển một loại thuốc kê đơn được sử dụng rộng rãi trên thị trường khoảng 2,9 tỷ USD ở những năm 2000. Và khoảng 180 triệu USD vào những năm 1970.
Trong khi quá trình nghiên cứu thuốc sinh học rất phức tạp. Rất đắt đỏ và có thể mất từ 9- 17 năm. Thì AI là một trong số các công nghệ có thể giảm chi phí phân phối thuốc. Nhờ khả năng cắt giảm chi phí nghiên cứu. Từ đó làm tăng khả năng tiếp cận phương pháp điều trị mới đối với những căn bệnh khó chữa. Và nâng cao chất lượng cuộc sống cho tất cả mọi người.
