Hiện nay các nhà khoa học đã có thể ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tìm kiếm các điểm khảo cổ trên cạn và cả dưới nước. Hải quân Mỹ đang lên kế hoạch và thực hiện dự án truy quét và tìm kiếm xác tàu đắm ở dưới đáy biển bằng công nghệ AI. Nghiên cứu sinh địa lý của trường Đại học Texas và đồng thời cũng người phụ trách dự án này, bà Leila Character cho biết việc quan trọng nhất là làm thế nào để dạy cho máy tính cách nhận biết được những xác tàu bị đắm dưới đáy biển thông qua ảnh quét do máy bay và tàu bè thực hiện và ghi nhận lại.
Lập mô hình tự động giúp máy tính nhận biết chính xác hơn
Nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Texas, phối hợp cùng Chi nhánh Khảo cổ học dưới nước của Hải quân Mỹ. Để sử dụng AI để xây dựng mô hình tự động lập bản đồ tất cả các vụ đắm tàu trên phạm vi rộng. Sự phối hợp này giúp giảm nhiều thời gian và chi phí so với việc sử dụng tàu ngầm không người lái. Hoặc thợ lặn tham gia tìm kiếm xác tàu.
Máy tính này có độ chính xác lên đến 92%. Khi tìm kiếm xác tàu đắm đã xác định tên. Dự án đang tập trung tại các bờ biển của Mỹ và Puerto Rico. Hiện công nghệ này sắp được đưa vào sử dụng để tìm kiếm các tàu đắm chưa rõ danh tính; tại những vùng biển chưa lập bản đồ.
Bước đầu tiên để tạo ra mô hình tàu đắm là dạy cho máy tính những con tàu đó trông như thế nào. Ngoài ra, việc dạy máy tính phân biệt tàu đắm; địa hình đáy biển cũng rất quan trọng. Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ lưu giữ cơ sở dữ liệu công khai về các cuộc đắm tàu. Được thu nhập từ khắp nơi trên thế giới; bao gồm hình ảnh sonar và đáy biển. Ví dụ như hình ảnh dưới đây: khu vực này cách bờ 14 dặm (23 km) và sâu 279 foot (85 m); với ít xác tàu dưới đáy biển.
Mở đường cho công nghệ cao trong khảo cổ học
Tìm kiếm xác tàu là bước rất quan trọng để hiểu về những con đường thương mại. Cuộc di cư và chiến tranh trong lịch sử loài người. Nhưng việc tìm kiếm và khảo cổ những con tàu đắm dưới biển rất nguy hiểm và tốn kém. Công nghệ trí tuệ nhân tạo giúp cho Leila lẫn các nhà khoa học lập bản đồ tìm kiếm tốn ít thời gian hơn. Và giảm nguy hiểm khi trục vớt bằng tàu ngầm không người lái hoặc thợ lặn.
Hải quân Mỹ quan tâm đến công nghệ này. Vì có thể giúp họ tìm kiếm được những xác tàu chiến chưa được xác định. Mở rộng hơn, đây có thể là phương pháp mới trong lĩnh vực khảo cổ học dưới nước. Bao gồm các tòa nhà, tượng và máy bay đã nằm dưới đáy biển từ xưa đến nay.
Dự án này là mô hình ứng dụng công nghệ cao trong khảo cổ học. Để xác định những con tàu đắm tại một khu vực lớn như bờ biển của lục địa Mỹ. Bằng việc sử dụng công nghệ AI và máy bay không người lái; các nhà khoa học có thể tìm kiếm xác tàu đắm mà không gặp nguy hiểm như trước đây.
Muốn dựa vào AI để tìm kiếm các di tích dưới đáy đại dương
Leila cho biết bà cùng các cộng sự muốn có thêm dữ liệu về những con tàu đắm từ khắp nơi trên thế giới vào mô hình này. Điều này giúp cho công nghệ khảo cổ nhận biết được những xác tàu tốt hơn.
“Chi nhánh Khảo cổ học dưới nước của Hải quân sẽ đưa thợ lặn xuống một số nơi; mà chúng tôi phát hiện xác tàu đắm. Từ đó, sẽ kiểm chứng thêm độ chính xác của mô hình máy tính một cách cẩn thận hơn”, Leila nói thêm.
Cơ quan Khảo cổ dưới nước quan tâm đến công việc này. Bởi hi vọng tìm thấy những xác tàu hải quân chưa được lập bản đồ. Hoặc chưa xác định được vị trí đắm. Họ cũng tin tưởng việc ứng dụng AI có thể tìm kiếm các tòa nhà, những bức tượng, xác máy bay… đang nằm sâu dưới đáy biển.
Trong tương lai, bà và các nhà khoa học khác sẽ phát triển công nghệ này. Để có thể khảo cổ trên mặt đất cũng như dưới biển ở những khu vực trên thế giới. Họ cũng đang thí nghiệm mô hình tìm kiếm tại các hang động ở Maya, Mexico và những hầm mộ ở Romania.
